Porodična penzija

Zahtjev za porodičnu penziju

Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice:

  • umrlog osiguranika koji je navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili ispunio uslove za starosnu ili invalidsku penziju;
  • umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije.

Ako je smrt osiguranika nastala kao posljedica povrede na radu ili profesionalne bolesti, članovi njegove porodice stiču pravo na porodičnu penziju, bez obzira na dužinu staža osiguranja osiguranika.

1. ČLANOVI PORODICE KOJI MOGU OSTVARITI PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU

Članovi porodice koji, uz ispunjenje zakonskih uslova, mogu ostvariti pravo na porodičnu penziju su:

  • bračni drug;
  • vanbračni drug, u skladu sa zakonom kojim se uređuju porodični odnosi:
    • ako je vanbračna zajednica trajala najmanje tri posljednje godine prije smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, ili
    • ako je trajanje vanbračne zajednice od njenog zasnivanja do smrti osiguranika, odnosno korisnika prava bilo kraće od tri godine, a u toj vanbračnoj zajednici je rođeno zajedničko dijete.

        Postojanje vanbračne zajednice utvrđuje se u vanparničnom sudskom postupku.

  • životni partner koji je zaključio životno partnerstvo sa osobom istog pola, u skladu sa zakonom kojim se uređuje životno partnerstvo osoba istog pola;
  • djeca (rođena u braku ili van braka, usvojena djeca i pastorčad, djeca životnog partnera koje je osiguranik, odnosno korisnik prava, izdržavao).

Pravo na porodičnu penziju može, uz ispunjenje zakonskih uslova, ostvariti i razvedeni bračni drug, ako mu je pravnosnažnom presudom dosuđeno pravo na izdržavanje.

Pravo na porodičnu penziju može, uz ispunjenje zakonskih uslova, ostvariti i vanbračni drug u skladu sa zakonom kojim se uređuju porodični odnosi i životni partner u skladu sa zakonom kojim se uređuje životno partnerstvo osoba istog pola, ako je vanbračna zajednica prestala, odnosno životno partnerstvo raskinuto, a pravosnažnom presudom im je dosuđeno pravo na izdržavanje.

2. USLOVI ZA STICANJE PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU

Da bi član porodice mogao da ostvari pravo na porodičnu penziju, neophodno je da su ispunjeni:

  • uslovi koji se odnose na umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava – takozvani opšti uslovi i
  • uslovi koje treba da ispune članovi porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava, da bi ostvarili pravo na porodičnu penziju – takozvani posebni uslovi.

Za sticanje prava na porodičnu penziju potrebno je da kumulativno budu ispunjeni i opšti i posebni uslovi.

3. USLOVI KOJI SE ODNOSE NA UMRLOG OSIGURANIKA, ODNOSNO KORISNIKA PRAVA (OPŠTI USLOVI)

Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice:

  • umrlog osiguranika koji je navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili ispunio uslove za starosnu ili invalidsku penziju;
  • umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije.

Ako je smrt osiguranika ili lica koje je na prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja osigurano za slučaj invalidnosti i tjelesnog oštećenja prouzrokovanih povredom na radu ili profesionalnom bolešću nastala kao posljedica povrede na radu ili profesionalne bolesti, članovi njegove porodice stiču pravo na porodičnu penziju, bez obzira na dužinu staža osiguranja osiguranika.

4A. USLOVI KOJI SE ODNOSE NA ČLANOVE PORODICE

a) Uslovi pod kojim udovac ili udovica stiče pravo na porodičnu penziju

Udovica odnosno udovac stiče pravo na porodičnu penziju, ako je:

  • do smrti bračnog druga navršio ili navršila 52 godine života;
  • do smrti bračnog druga ili u roku od jedne godine od dana smrti bračnog druga postao potpuno nesposoban odnosno nesposobna za rad;
  • poslije smrti bračnog druga ostalo jedno dijete ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom bračnom drugu, a udovac, odnosno udovica obavlja roditeljsku dužnost prema toj djeci. Udovac, odnosno udovica kod kojeg ili koje, u toku trajanja prava po tom osnovu, nastupi potpuna nesposobnost za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac ili udovica koji ili koja, u toku trajanja prava na porodičnu penziju stečenog po osnovu potpune nesposobnosti za rad ili po osnovu vršenja roditeljske dužnosti prema djeci, navrši 52 godine života, trajno zadržava pravo na porodičnu penziju.

Ako udovac, odnosno udovica do smrti bračnog druga nijesu navršili 52 godine života, ali su imali navršenih 45 godina života, imaju pravo na porodičnu penziju kada navrše 52 godine života.

Pravo na porodičnu penziju ima i udovica kod koje je utvrđena trudnoća, kao i udovica koja je dijete umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava rodila poslije njegove smrti i to pravo joj pripada od dana smrti osiguranika, odnosno korisnika prava.

Ako je dijete mrtvo rođeno ili ako umre prije nego što navrši šest mjeseci života, udovici pripada pravo na porodičnu penziju do isteka šest mjeseci poslije porođaja.

4B. USLOVI KOJI SE ODNOSE NA ČLANOVE PORODICE (POSEBNI USLOVI)

b) Uslovi pod kojim dijete stiče pravo na porodičnu penziju

Dijete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada:

  • do navršenih 19 godina života;
  • poslije navršenih 19 godina života ukoliko je na školovanju, i to do završetka školovanja, ali najkasnije do navršenih 25 godina života, ukoliko studira. Studiranjem se smatra pohađanje osnovnih, odnosno master studija.
    Ako dijete koje pohađa srednju školu navrši 19 godina života prije završetka nastavne godine, pravo na porodičnu penziju mu pripada do dana kada se, u toj kalendarskoj godini, računa trajanje nastavne godine, prema zakonu kojim se uređuje obrazovanje i vaspitanje.
    Studentu čije studije traju preko pet godina, koji do dana kada je navršio 25 godina života nije završio studije, pravo na porodičnu penziju pripada do dana kada se u kalendarskoj godini u kojoj je navršio 25 godina života računa trajanje studijske godine prema zakonu kojim se uređuje visoko obrazovanje;
  • dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala do uzrasta do koga se djeci obezbjeđuje pravo na porodičnu penziju;
  • dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala poslije uzrasta do koga se djeci obezbjeđuje pravo na porodičnu penziju, a prije smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti.

Dijete sa smetnjama u razvoju, u skladu sa propisima o vaspitanju i obrazovanju djece sa posebnim potrebama, stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada od prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne djelatnosti.

Djetetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti pravo na porodičnu penziju pripada i za vrijeme bolesti do navršenih godina života do kojih se pravo na penziju može koristiti po osnovu školovanja, kao i iznad tih godina, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja.

5. ODREĐIVANJE VISINE PORODIČNE PENZIJE

Porodična penzija određuje se od starosne ili invalidske penzije koja bi osiguraniku pripadala u času smrti, odnosno od penzije koja je korisniku pripadala u času smrti, u procentu koji se utvrđuje prema broju članova porodice koji imaju pravo na tu penziju, i to:

  • za jednog člana 70%;
  • za dva člana 80%;
  • za tri člana 90%;
  • za četiri ili više članova 100%.

Ako pravo na porodičnu penziju imaju bračni drug i razvedeni bračni drug umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava, određuje se jedna porodična penzija u visini koja pripada za jednog člana porodice i dijeli se u jednakim iznosima.

Ovo pravilo se primjenjuje ako pravo na porodičnu penziju imaju i vanbračni drug u skladu sa zakonom kojim se uređuju porodični odnosi, i životni partner u skladu sa zakonom kojim se uređuje životno partnerstvo osoba istog pola, ako je vanbračna zajednica prestala, odnosno životno partnerstvo raskinuto, a pravosnažnom presudom im je dosuđeno pravo na izdržavanje

Kao najmanji osnov za određivanje porodične penzije uzima se starosna penzija umrlog osiguranika određena za penzijski staž od 20 godina.

Djeci bez oba roditelja, pored porodične penzije po jednom roditelju, pripada i porodična penzija po drugom roditelju, i to:

  • za jedno dijete 20%,
  • za dva djeteta 40%,
  • tri djeteta 60%,
  • za četvoro ili više djece 100% starosne ili invalidske penzije drugog roditelja.

Ako djeci, pored penzije po jednom roditelju, pripada i dio penzije po osnovu drugog roditelja, porodična penzija se određuje kao jedna i njen iznos ne može preći iznos najviše starosne penzije za penzijski staž od 40 godina.

Kada je izdržavanje uslov za sticanje prava na porodičnu penziju, smatra se da je umrli osiguranik, odnosno korisnik prava na penziju izdržavao člana porodice, ako sopstveni prosječni mjesečni prihod člana porodice u prethodnoj godini ne prelazi iznos najniže penzije i ako je sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom, do njegove smrti imao isto prebivalište. U prihode se ne uzimaju u obzir: novčana davanja po osnovu socijalne i dječije zaštite; novčana naknada za pomoć i njegu; novčana naknada za tjelesno oštećenje; primanja po osnovu nagrada; otpremnina zbog odlaska u penziju, kao i primanja po osnovu učeničkog i studentskog standarda.

6. POKRETANJE POSTUPKA ZA OSTVARIVANJE PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU

Postupak za ostvarivanje prava na porodičnu penziju pokreće se na zahtjev člana porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava.

Zahtjev za ostvarivanje prava na porodičnu penziju podnosi se područnoj jedinici Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja Crne Gore na čijem području je umrli osiguranik, odnosno korisnik prava bio posljednji put osiguran.

7. DOKUMENTACIJA POTREBNA ZA OSTVARIVANJE PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU

Uz zahtjev za ostvarivanje prava na porodičnu penziju podnosi se sljedeća dokumentacija:

  • izvod iz registra umrlih,
  • prijava o nesreći na poslu ako je smrt nastupila usljed povrede na radu,
  • radna knjižica,
  • izvod iz registra rođenih za sve članove porodice za koje se podnosi zahtjev za porodičnu penziju,
  • izvod iz registra vjenčanih za udovicu/udovca koja/koji ostvaruje pravo na porodičnu penziju,,
  • dokaz o postojanju vanbračne zajednice (vanparnični sudski postupak) kojim se utvrđuje postojanje vanbračne zajednice,
  • dokaz o zaključenju životnog partnerstva sa osobom istog pola, u skladu sa zakonom kojim se uređuje životno partnerstvo osoba istog pola,
  • školske potvrde za djecu stariju od 19 godina koja pravo na porodičnu penziju ostvaruju po osnovu školovanja,
  • medicinska dokumentacija za članove porodice koji ostvaruju pravo na porodičnu penziju po osnovu potpune nesposobnosti za rad, odnosno nesposobnosti za samostalan život i rad,
  • izjava da članovi porodice koji ostvaruju pravo na porodičnu penziju nijesu u radnom odnosu, ne bave se samostalnom djelatnošću i nijesu korisnici neke druge penzije;
  • broj tekućeg računa (ako se želi da se penzija isplaćuje putem banke).
KONTAKT