Penzijsko i invalidsko osiguranje

Doprinosi za obavezno socijalno osiguranje, su:

1) doprinos za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje;

2) doprinos za obavezno zdravstveno osiguranje;

3) doprinos za osiguranje od nezaposlenosti.

 

Zakon o doprinosima

 

Izrazi koji se koriste, imaju sledeće značenje:

1) obveznik doprinosa je osiguranik, poslodavac ili isplatilac prihoda, na čiji teret se plaća doprinos;

2) obveznik obračunavanja, odnosno plaćanja doprinosa je osiguranik, poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda koji je dužan da obračuna, odnosno plati doprinos u svoje ime i u svoju korist ili u svoje ime, a u korist osiguranika;

3) osiguranik je fizičko lice koje je osigurano u skladu sa zakonom;

4) zaposleni je fizičko lice koje radi kod poslodavca i ima prava i obaveze iz radnog odnosa na osnovu ugovora o radu, odnosno rješenja;

5) upućeno lice je zaposleni koji za poslodavca sa sjedištem u Crnoj Gori obavlja poslove u drugoj državi ili je na radu u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu ili u međunarodnoj organizaciji u inostranstvu;

6) državljanin Crne Gore zaposlen u inostranstvu je zaposleni u inostranstvu kod inostranog poslodavca ako za to vrijeme nije obavezno osiguran kod stranog nosioca osiguranja ili ako prava iz obaveznog socijalnog osiguranja, po propisima te države, ne može ostvariti ili koristiti van njene teritorije, a neposredno prije odlaska u inostranstvo je bio osiguran u Crnoj Gori, odnosno ako je prije odlaska u inostranstvo imao prebivalište u Crnoj Gori;

7) inostrani penzioner je lice koje prima penziju ili invalidninu isključivo od inostranog nosioca osiguranja, a ima prebivalište u Crnoj Gori;

8) lice koje obavlja privremene i povremene poslove je lice koje obavlja poslove po osnovu posebnih ugovora zaključenih u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi i po tom osnovu ostvaruje ugovorenu naknadu;

9) poslodavac je pravno i fizičko lice koje se bavi privrednom djelatnošću, ustanova, državni organ, organ lokalne samouprave, odnosno lokalne uprave, Vojska Crne Gore, banka, organizacija za osiguranje, udruženje, agencija, zadruga i drugo pravno i fizičko lice kod kojeg zaposleni zasniva radni odnos na osnovu ugovora o radu, odnosno rješenja;

10) isplatilac prihoda je poslodavac, odnosno pravno ili fizičko lice koje je dužno da u ime i u korist osiguranika ili u svoje ime, a u korist osiguranika obračuna i uplati doprinos;

11) samostalna djelatnost je privredna djelatnost koju obavlja preduzetnik, profesionalna ili druga djelatnost koju obavlja fizičko lice kao osnovno zanimanje, sveštenik, vjerski službenik i poljoprivrednik;

12) povremena samostalna djelatnost je djelatnost koju obavlja fizičko lice povremeno, radi ostvarivanja prihoda;

13) preduzetnik je fizičko lice koje obavlja privrednu djelatnost u cilju sticanja dobiti u skladu sa zakonom;

14) lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu je fizičko lice koje obavlja poslove na osnovu ugovora (ugovor o djelu, autorski ugovor i dr.);

15) ugovorena naknada je naknada u kojoj su sadržani porez i doprinosi koje plaća lice koje ostvaruje tu naknadu;

16) novčana naknada je naknada koja se ostvaruje za vrijeme nezaposlenosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zapošljavanje;

17) naknada zarade je naknada koju ostvaruje zaposleni kao pravo po osnovu privremene spriječenosti za rad;

18) poljoprivrednik je lice koje obavlja poljoprivrednu djelatnost kao jedino ili glavno zanimanje, a po tom osnovu nije obveznik poreza na dohodak fizičkih lica;

19) doprinos iz osnovice je iznos doprinosa koji obračunava, obustavlja i plaća poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda u ime i u korist osiguranika;

20) doprinos na osnovicu je iznos doprinosa koji obračunava i plaća poslodavac, odnosno drugi isplatilac prihoda u svoje ime, a u korist osiguranika ili osiguranik koji sam za sebe plaća doprinos;

21) najniža mjesečna osnovica doprinosa je osnovna zarada na koju se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mjesec osiguranja, propisana opštim kolektivnim ugovorom za odgovarajuću kategoriju stručnosti, iskazana u bruto iznosu;

Načela na kojima se zasnivaju dobrovoljni penzioni fondovi su:

1) dobrovoljnost članstva;

2) raspodjela rizika ulaganja;

3) ravnopravnost članova;

4) javnost rada;

5) akumulacija sredstava.

Zakon o dobrovoljnim fondovima

Pojedini izrazi imaju sljedeća značenja:

1) dobrovoljni penzioni fond je fond koji se osniva radi prikupljanja novčanih sredstava uplaćivanjem doprinosa članova fonda i ulaganja tih sredstva sa ciljem povećanja vrijednosti imovine fonda;

2) društvo za upravljanje penzionim fondom je akcionarsko društvo koje upravlja dobrovoljnim penzionim fondom;

3) informativni prospekt je izjava društva za upravljanje penzionim fondom koja sadrži cjelovitu, tačnu i objektivnu informaciju o penzionom fondu i društvu koje upravlja tim fondom, a na osnovu koje potencijalni član fonda može donijeti odluku o članstvu u penzionom fondu;

4) istupanje iz penzionog fonda označava povlačenje sredstava sa ličnog računa člana umanjenih za iznos naknade;

5) kastodi je privredno društvo kome je društvo za upravljanje penzionim fondom, na osnovu ugovora, povjerilo obavljanje poslova u vezi sa nadzorom nad upravljanjem imovinom penzionog fonda;

6) povezana lica su lica koja su međusobno povezana:

– krvnim srodstvom u pravoj liniji bez obzira na stepen i u pobočnoj liniji do drugog stepena, tazbinskim srodstvom do prvog stepena, kao i usvojitelj i usvojenik;

– bračnom ili vanbračnom zajednicom;

– upravljački ili putem kapitala, tako da jedno lice ili više lica zajedno imaju udjele, akcije ili druga prava na osnovu kojih učestvuju pri upravljanju drugim licem sa najmanje 40% glasačkih prava;

– upravljački ili putem kapitala, tako da jedno lice kod dva ili više lica ima udjele, akcije ili druga prava na osnovu kojih učestvuju pri upravljanju svakoga od njih sa najmanje 40% glasačkih prava;

– tako što su zaključila ugovor da zajednički djeluju prema emitentu.

7) prenos računa označava prenos imovine sa ličnog računa člana fonda iz jednog fonda u drugi;

8) član fonda je lice koje je potpisalo ugovor o članstvu sa društvom za upravljanje i uplatilo prvi doprinos.

Penzioni fond nema svojstvo pravnog lica.

Organizovanje penzionog fonda može vršiti samo društvo za upravljanje.

Penzioni fond se organizuje radi prikupljanja novčanih sredstava uplaćivanjem doprinosa članova fonda i ulaganja tih sredstava sa ciljem povećanja vrijednosti imovine fonda u skladu sa ovim zakonom.

Penzioni fond može biti otvoreni penzioni fond i zatvoreni penzioni fond.

Otvoreni penzioni fond je penzioni fond kome mogu pristupiti sva fizička lica.

Zatvoreni penzioni fond je penzioni fond koji je organizovan za potrebe određenih poslodavaca, sindikata i drugih organizacija.

KONTAKT